Organisatiecultuur is meer dan alleen een modewoord. Het beïnvloedt de manier waarop medewerkers denken, handelen en samenwerken. In dit blog gaan we dieper in op de betekenis van organisatiecultuur, waarom het van het grootste belang is binnen een bedrijf, en hoe het kan bijdragen aan het creëren van een bloeiende en succesvolle werkomgeving. Download onze eguide over ‘realtime inzicht in de medewerkersbetrokkenheid van je high performers‘ om te ontdekken hoe je betrokkenheid meet, interpreteert en verbetert, zodat je de beste talenten behoudt en kosten bespaart. Zo heb je continu inzicht in hoe je werknemers de organisatiecultuur ervaren.
Betekenis organisatiecultuur
Organisatiecultuur, in de kern, is de gedeelde set van waarden, normen, overtuigingen en gedragingen die de identiteit van een bedrijf definiëren. Het gaat verder dan de missieverklaring die op papier staat en wordt weerspiegeld in de dagelijkse interacties en besluitvormingsprocessen van medewerkers op alle niveaus.
Waarom is een organisatiecultuur essentieel
1. Leidt het gedrag: Organisatiecultuur fungeert als een kompas voor medewerkers, waarbij het bepaalt welke acties en keuzes als acceptabel worden beschouwd. Het begeleidt de manier waarop mensen met elkaar omgaan en met uitdagingen omgaan.
2. Aantrekken en behouden van talent: Een positieve organisatiecultuur is aantrekkelijk voor getalenteerde professionals. Het helpt niet alleen bij het aantrekken van nieuw talent, maar ook bij het behouden van bestaande medewerkers die zich verbonden voelen met de cultuur.
3. Innovatie en creativiteit: Een open en innovatieve cultuur stimuleert medewerkers om nieuwe ideeën te uiten en risico’s te nemen. Dit draagt bij aan de creativiteit en innovatie binnen het bedrijf.
4. Werknemerstevredenheid: Medewerkers die zich identificeren met de cultuur van een bedrijf zijn over het algemeen meer tevreden en betrokken bij hun werk.
5. Bedrijfsprestaties: Organisatiecultuur heeft invloed op de algehele prestaties van een bedrijf. Een sterke cultuur kan bijdragen aan groei, winstgevendheid en duurzaam succes.
Soorten organisatieculturen
De Quinn Competing Values Framework, ontwikkeld door professor Robert E. Quinn en zijn collega’s, biedt een inzichtelijke benadering van het begrijpen van organisatieculturen op basis van vier verschillende culturele paradigma’s. Deze culturen worden gepresenteerd als tegenstrijdige waarden en normen, maar zijn allemaal relevant binnen bepaalde organisatorische contexten. Hieronder worden de vier belangrijkste organisatieculturen volgens het Quinn-model beschreven:
1. Hiërarchische Cultuur (Interne Focus – Controle):
-
- In een hiërarchische cultuur ligt de nadruk op controle, structuur en efficiëntie.
- De organisatie is meestal sterk hiërarchisch georganiseerd met duidelijke autoriteit en formele procedures. Besluitvorming is vaak gecentraliseerd, en er wordt verwacht dat medewerkers zich aan bestaande processen houden.
Doel: Stabiliteit en controle.
2. Familiecultuur (Interne Focus – Flexibiliteit):
-
- De familiecultuur is gebaseerd op sterke relaties, vertrouwen en zorg voor medewerkers.
- Er is meestal een platte organisatiestructuur en een sterke nadruk op teamwork en samenwerking.
- Besluitvorming kan informeel zijn en gebaseerd zijn op consensus.
Doel: Betrokkenheid en harmonie.
3. Adhocratiecultuur (Externe Focus – Flexibiliteit):
-
- In een adhocratiecultuur ligt de focus op innovatie, aanpassingsvermogen en creativiteit.
- Organisaties met deze cultuur zijn vaak dynamisch, ondernemend en bereid risico’s te nemen. Er is veel ruimte voor experimenteren en het nemen van initiatief.
- Besluitvorming kan gedecentraliseerd zijn en gebaseerd op expertise.
Doel: Innovatie en marktgerichtheid.
4. Marktgerichte Cultuur (Externe Focus – Controle):
-
- De marktgerichte cultuur legt de nadruk op concurrentie, resultaten en efficiëntie.
- Organisaties met deze cultuur zijn competitief en gefocust op het behalen van doelen.
- Besluitvorming is vaak resultaatgericht en gericht op meetbare prestaties.
Doel: Concurrentievoordeel en winstgevendheid.
Het unieke aspect van het Quinn-model is dat het erkent dat geen enkele organisatiecultuur superieur is aan de andere. Het benadrukt het belang van het begrijpen van de huidige cultuur van een organisatie en het selecteren van de juiste cultuur, afhankelijk van de strategische doelstellingen en de externe omgeving. Organisaties kunnen zelfs elementen uit verschillende culturele paradigma’s combineren om een cultuur te creëren die het beste past bij hun behoeften.
Het Quinn Competing Values Framework helpt leiders en organisaties bij het analyseren, begrijpen en beheren van hun cultuur, en het biedt een waardevol kader om effectieve veranderingen en groei te faciliteren.
Het vormgeven van een positieve organisatiecultuur
Het opbouwen van een positieve organisatiecultuur vereist inzet en aandacht. Hier zijn enkele stappen om dit te bereiken:
1. Definieer kernwaarden: Identificeer de kernwaarden die het bedrijf wil belichamen. Deze waarden moeten de basis vormen van de cultuur.
2. Communiceer en modelleer: Leiders moeten de cultuur waarderen en de gewenste gedragingen voorleven. Open communicatie is essentieel om medewerkers te betrekken bij de cultuur.
3. Feedback en betrokkenheid: Luister naar de feedback van medewerkers en betrek hen bij het vormgeven van de cultuur. Dit bevordert eigenaarschap en betrokkenheid.
4. Beleid en procedures: Zorg ervoor dat bedrijfsbeleid en procedures in lijn zijn met de gewenste cultuur. Deze moeten de cultuur ondersteunen in plaats van belemmeren.
5. Opleiding en ontwikkeling: Investeer in training en ontwikkeling om medewerkers te helpen de gewenste vaardigheden en mentaliteit te ontwikkelen.
Hoe Learned kan helpen met het waarborgen van een organisatiecultuur
De organisatiecultuur beïnvloedt alle aspecten van de bedrijfsvoering. Door gebruik te maken van het Learned platform kun je doorlopend metingen doen op thema’s als werkplezier en werkdruk zodat je altijd op de hoogte bent van hoe je medewerkers de cultuur ervaren. Zo signaleer je tijdig problemen en kun je proactief sturen op een positieve organisatiecultuur. Probeer Learned nu 14 dagen gratis!
Met Learned implementeer je in dezelfde tijd als een jaarlijks MTO doorlopende korte MTO’s met enkele vragen per week. Zo houd je het hele jaar realtime inzicht in je medewerker betrokkenheid en zie je direct het effect van je HR initiatieven.
Toelichting afbeelding: In dit voorbeeld zie je de kracht van de doorlopende korte MTO’s. Door een negatieve situatie in april zie je een scherpe daling van de medewerker betrokkenheid in mei. Door de frequente metingen kan je hier direct actie op ondernemen.
