Het planningsgesprek, ook wel bekend als het doelstellingsgesprek, wordt aan het begin van het jaar gevoerd om de doelstellingen en plannen van het komende jaar te bespreken. Tijdens dit gesprek staan de verwachtingen van beide partijen centraal en worden de afspraken omtrent doelstellingen gemaakt.  Learned adviseert om dit gesprek los te koppelen van het beoordelingsgesprek. Het doel van een beoordelingsgesprek is namelijk om terug te kijken op het afgelopen jaar en wordt er mogelijk gesproken over salaris of andere promoties. Door het beoordelingsgesprek en het planningsgesprek los van elkaar te voeren creëer je ruimte voor de inbreng van de medewerker in het planningsgesprek.
Nieuw jaar, nieuwe goede voornemens
Het begin van een nieuw jaar leent zich uitstekend voor het stellen van nieuwe doelen voor de komende periode. Op persoonlijk gebied zijn deze goede voornemens al jaren een bekende stok achter de deur om het roer eens drastisch of iets minder drastisch om te gooien. Ook op zakelijk gebied is het goed om doelen te stellen. Het stellen van (ambitieuze) doelen motiveert medewerkers om het maximale resultaat te behalen.
In de traditionele beoordelingscyclus bevindt zich het doelstellingsgesprek aan het begin van het jaar. Veel bedrijven stellen dat het jaarlijkse gesprek over doelstellingen voor het einde van Q1 afgerond moet worden. Op die manier is er voldoende ruimte gedurende het jaar om actief met de gestelde doelen aan de slag te gaan.
Een planningsgesprek voorbereiden
Een goed planningsgesprek start met de voorbereiding. De medewerker neemt het initiatief voor het stellen van de doelen en de leidinggevende vult de doelen aan. Door medewerkers zelf na te laten gaan wat hun doelen zijn, leg je een deel van de verantwoordelijkheid bij de medewerkers neer. Dit ligt in lijn met de principes van Het Nieuwe Beoordelen*. Door het toepassen van deze methode in de HR cyclus creeër je een continue dialoog tussen de medewerker en manager. Een methode die gericht is op meer dan alleen de prestaties van de medewerker en waarbij feedback wordt gezien als synoniem voor werken aan persoonlijke ontwikkeling en groei.
*Het nieuwe beoordelen is een methode die de traditionele beoordelingscyclus vervangt en waarin je doorlopend in gesprek gaat met elkaar om elkaar van feedback te voorzien. Jacco van den Berg (schrijver van ‘Het nieuwe beoordelen’) deed de onderzoeken voor zijn boek in samenwerking met Marianne van Woerkom, Charissa Freese verbonden aan het departement Human Resource Studie van Tilburg University.
Het doel van een planningsgesprek
Het doel van het planningsgesprek is om aan het begin van de (jaarlijkse) beoordelingscyclus helder te hebben waar de focus op komt te liggen. Door concreet te bepalen wat de doelstellingen worden en daarbij het beoogde resultaat kun je de gestelde doelen meten aan de doelen en visie van de organisatie. Dit wordt ‘goal alignment’ genoemd. Afhankelijk van het type organisatie wordt bepaald welk soort doelstellingen worden opgesteld. De doelstellingen vallen uiteen in zakelijke doelen en leerdoelen. Leerdoelen vallen op hun beurt uiteen in doelen voor competenties (gedrag) en professionele/technische skills.
De doelstellingen kunnen het beste volgens het SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden), of OKR (objectives and key results) principe worden opgesteld.
In de volgende alinea leggen we de verschillen tussen SMART en OKR uit.
Maak doelstellingen meetbaar door ze concreet te maken
SMART METHODE
-
- Het verminderen van het aantal langdurige ziekteverzuim met 5% voor het einde van dit jaar, binnen het bestaande budget.
- Het verhogen van de medewerkerstevredenheid 5% ten opzichte van vorig jaar op het gebied van werkgeluk, binnen het bestaande budget.
- Over 5 jaar wil ik HR director zijn, verantwoordelijk voor de volledige HR-afdeling van een organisatie met minimaal 500 medewerkers.
De doelstelling moet wel uitdagend zijn om voldoende te motiveren. Om deze reden wordt de A van Acceptabel ook wel eens vervangen door Ambitieus en de R van Realistisch door Relevant.
1. Waarom wordt geadviseerd om het planningsgesprek los te koppelen van het beoordelingsgesprek?
Het planningsgesprek en het beoordelingsgesprek worden best los van elkaar gevoerd om ruimte te creëren voor de inbreng van de medewerker in het planningsproces. Het beoordelingsgesprek blikt terug op het afgelopen jaar en kan gaan over salaris en promoties, terwijl het planningsgesprek gericht is op het stellen van doelen en plannen voor het komende jaar.
2. Wat is het doel van een planningsgesprek en hoe draagt het bij aan de organisatie?
Het doel van een planningsgesprek is om aan het begin van een beoordelingscyclus helder te hebben waar de focus op komt te liggen voor het komende jaar. Door concrete doelstellingen te bepalen en deze te meten aan de doelen en visie van de organisatie, wordt ‘goal alignment’ bereikt. Dit draagt bij aan de motivatie en prestaties van medewerkers.
3. Hoe kunnen doelstellingen het beste geformuleerd worden voor een planningsgesprek?
Doelstellingen kunnen het beste worden geformuleerd volgens de SMART-methode (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdsgebonden) of het OKR-principe (Objectives and Key Results). SMART-doelstellingen zijn duidelijk en concreet, terwijl OKR zorgt voor koppeling van doelstellingen aan meetbare resultaten en inspirerende langetermijndoelen.