Leiden bonussen tot beter functionerende medewerkers en meer motivatie? Draagt een beoordeling met eindscores die variëren van A = slecht tot E = uitstekend bij aan het vergroten van het werkplezier en duurzame inzetbaarheid van medewerkers? Op welke wijze kun je medewerkers, anders dan met geld, belonen? En hoe staat het goede gesprek in relatie met belonen? In dit blog geven we je antwoord op deze en andere vragen, maar de boodschap is: verbreek de relatie tussen beoordelen en belonen.

Leiden financiële prikkels tot prestaties verbetering?

Met geld de prestaties of motivatie van medewerkers verbeteren werkt niet. Bonussen werken alleen bij werk met een lage complexiteit en ‘stukwerk’, neem bijvoorbeeld een job waarbij je asperges moet steken. Aspergestekers werken puur voor het geld en niet omdat ze zich aan het ontwikkelen zijn. Maar financiële prikkels hebben zeker ook nadelen. In het boek De meeste mensen deugen haalt Rutger Bregman een onderzoek van de Universiteit van Massachusetts aan. Onderzoekers lieten hun licht schijnen over 51 onderzoeken naar het effect van financiële prikkels. Ze vonden overweldigend bewijs dat bonussen de intrinsieke motivatie en het morele kompas van medewerkers kunnen afstompen en dat bonussen en targets ook de creativiteit kunnen aantasten.

Een knip tussen belonen en beoordelen

Onderzoek leert dat de hoogte van het salaris niet altijd medewerkers gelukkig maakt, maar hooguit tevreden. Het is belangrijk dat salarissen fair zijn, niet afwijkend van organisaties uit dezelfde branche en van vergelijkbare, interne functies. Verschillen tussen collega’s zijn acceptabel zolang deze als rechtvaardig worden beschouwd.

‘Je moet mensen goed belonen. En er daarna alles aan doen om ze zo snel mogelijk te laten vergeten dat ze voor het geld werken.’ – Auke Nauta HR-wetenschapper en consultant

Als medewerkers hun prestaties moeten verbeteren is een goed gesprek een betere stimulans, aanjager en motivator dan geld. Als een organisatie het goed heeft gedaan dan kunnen medewerkers die daaraan hebben bijgedragen met bijvoorbeeld een teambeloning en eventueel een pro-sociale bonus daarvoor gewaardeerd worden. Bij zo’n bonus beslissen medewerkers zelf, niet de leidinggevende, wie deze krijgen. De gedachte achter de teambeloning is dat individuele prestaties vaak alleen geleverd kunnen worden doordat ieder teamlid daar een steentje aan bijdraagt. Individuele prestaties zijn dus eigenlijk teamprestaties en een individuele bonus past daar niet bij.

Wat zijn andere wijzen van waarderen?

Medewerkers verschillen in hun behoefte aan waardering en het is dan ook een ware kunst om hier een passende vorm voor te vinden. Een auto van de zaak, een pensioenregeling en bonus zijn mooie arbeidsvoorwaarden, maar de onderstaande waarderingen kunnen ook interessant zijn:

• de juiste faciliteiten en omstandigheden creëren waaronder de medewerker optimaal kan (thuis) werken;
• een interessant project;
• betaalde kinderopvang;
• zelf werktijden bepalen;
• trainingen;
• lidmaatschappen;
• dinner for two bon.

Appreciation can make a day, even change a life. Your willingness to put it into words is all that is necessary – Margaret Cousins

Het Goede Gesprek is een uitstekende plek om te belonen en je waardering uit te spreken. Ook een geschreven kaartje, een kadootje geven om je dank te benadrukken of zelfs een hug als daar prijs op wordt gesteld zijn manieren om waardering te laten zien. In steeds meer organisaties worden complimentenkaartjes onderling uitgedeeld.

Tip:

Vraag aan goede presteerders hoe zij gewaardeerd willen worden. Dat kan alleen als de bereidheid en mogelijkheid er is om hier invulling aan te geven.

Organisaties belonen een mooie prestatie met een boter-bij-de-vis-beloning. Een extraatje heeft pas waarde als het kort op de prestatie wordt gegeven, onverwachts is en de doelstelling daadwerkelijk is behaald. En dan praten we niet over hoge bedragen, maar bijvoorbeeld over een cadeau. Een cadeau heeft nog meer waarde als het een beleving is die is afgestemd op de medewerker, want dat blijft een waardevolle herinnering.

Bron: boek Het Prestatiemenu

Meer weten?

Wil je meer weten over personeelsverloop? En hoe je dat aan kunt pakken? Lees ook onze blog ‘Personeelsverloop voorkomen: 10 tips & bereken zelf!’.